Zespół Placówek Oświatowych
im. Jana Pawła II
w Gościeradowie

23-275 Gościeradów ul. Folwark 18

tel. 15 83 81 134

O szkole

Z historii Szkoły w Gościeradowie

Fot. Budynek szkoły - współcześnie

• Założenie pierwszej szkoły - ok. roku 1870

• Budowa szkoły - 1932-1934

• Nauka w nowym budynku szkoły w latach 1934-1938

• Okres II wojny światowej - 1939-1944

• Szkoła powojenna (po roku 1945)

• Budowa Szkoły Tysiąclecia - 1960-1966

• Lata 1970-1999

• Współczesna szkoła po reformie edukacji

Założenie pierwszej szkoły - ok. roku 1870

     W bogatą historię i tradycję naszej miejscowości wpisuje się również Szkoła w Gościeradowie.
Za pierwszego jej założyciela, jak podają najstarsze źródła pisane, uznaje się Feliksa Bieńkowskiego. Przybył on do Gościeradowa po upadku powstania styczniowego w 1864 roku, był pierwszym nauczycielem Szkoły w Gościeradowie. Nauka odbywała się w wynajmowanych od gospodarzy izbach szkolnych, łącznie w trzech domach: w domu posądowym, u Tessa, u Niedziałka.

Zapis dokonany przez Stefanię Jeleniówną, w najstarszej kronice szkolnej świadczy o tym, że warunki nauczania były trudne: „Pracę w Szkole w Gościeradowie objęłam z dniem 1 września 1919r. Rozpoczęcie roku szkolnego nastąpiło 15 września; gdyż budynek szkolny nie był zupełnie wybielony i wymyty. Dzieci zapisało się bardzo mało; z tego z pierwszego stopnia uczęszcza jako tako dwadzieścioro - czwarty stopień zupełnie nie uczęszcza; u drugiej siły frekwencja również słaba".

     W roku szkolnym 1922/23 zatrudniony zostaje jako trzeci nauczyciel Pan Walery Marian Kwiatek, od 1925 roku kierownik szkoły. W tym roku świętowano również 900 rocznicę koronacji i śmierci Bolesława Chrobrego oraz wprowadzono kursy wieczorowe dla mieszkańców prowadzone przez nauczycieli: Mariana Kwiatka, Marię Biernatównę, Irenę Baraniecką i Henryka Błaszczyka, w szkole pracował również miejscowy proboszcz ks. Jan Markowski. Czteroklasowa Szkoła Powszechna w Gościeradowie w roku 1926 zostaje przekształcona w pięcioklasową natomiast, od roku 1927 funkcjonuje jako sześcioklasowa przy ilości dzieci ponad 288.W roku szkolnym 1929/1930 w szkole nauczycielami  języka polskiego, rachunków, historii, przyrody, geografii, języka niemieckiego, rysunków, robót ręcznych, śpiewu, gimnastyki, robót kobiecych byli: Apolonia Pelcówna, Sabina Łomnicka, Irena Baraniecka, Bronisława Kwiatek, Roman Łomnicki, Marian Kwiatek.

Budowa szkoły - 1932-1934

     W roku 1932 władze gminy podjęły decyzję o wybudowaniu szkoły. Wójtem był wówczas Pan Czesław Jackowski, funkcję sekretarza gminy pełnił Leopold Rachoń. Przy dużej pomocy Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności oraz znacznym udziale miejscowej ludności, która dostarczała materiałów i wykonywała prace budowlane, w roku 1934 budowę ukończono. W tym też roku szkoła już była otwarta, chociaż prace wykończeniowe jeszcze trwały.

Fot. Pan Czesław Jackowski i Leopold Rachoń na tle szkoły-1934r.

Nauka w nowym budynku szkoły w latach 1934-1938

     Pod względem organizacyjnym szkolnictwo okresu międzywojennego opierało się na ustawie
z 11 marca 1932 roku, w myśl której istniały szkoły powszechne trzech stopni. Poszczególnym typom szkół odpowiadały różne szczeble programowe: pierwszy obejmował elementarny zakres wykształcenia ogólnego, drugi stanowił rozszerzenie i pogłębienie szczebla pierwszego, trzeci miał przygotować młodzież pod względem społeczno-obywatelskim i gospodarczym.Szkoła stopnia pierwszego realizowała pierwszy szczebel programowy wraz z najważniejszymi składnikami programowymi szczebla drugiego i trzeciego, szkoła stopnia drugiego realizowała pierwszy i drugi szczebel programowy wraz z najważniejszymi składnikami trzeciego, w szkole stopnia trzeciego prowadzono nauczanie w pełnym zakresie według obowiązujących programów. W nowo wybudowanej szkole było 8 sal lekcyjnych, 6 z nich rozmieszczone były wzdłuż wąskiego korytarza, 3 sale po stronie wschodniej i 3 po stronie zachodniej. Obok znajdowała się kancelaria, która funkcjonowała też jako pokój nauczycielski.

Od północnej strony było się mieszkanie kierownika. Przy szerszym korytarzu mieściły się jeszcze dwie sale lekcyjne, większa spełniała rolę biblioteki. W tym czasie do szkoły uczęszczało ponad 300 uczniów ( w roku szkolnym 1932/33 - 353 uczniów, w roku 1933/34 - 340).

Od roku szkolnego 1927/28 była to sześcioklasowa szkoła również z sześcioma oddziałami. Jak wynika z dokumentacji byłego wójta gminy - Czesława Jackowskiego w roku 1934 do szkoły uczęszczało 350 dzieci, nauczycieli było sześcioro oraz jeden ksiądz katecheta. Kierownikiem szkoły był Pan Walery Marian Kwiatek

Fot. Walery Kwiatek - kierownik szkoły z uczniami                                                                                                                                                     

Okres II wojny światowej - 1939-1944

W latach 1939-1944 istniała siedmioklasowa Publiczna Szkoła Powszechna, do której uczęszczały dzieci z Gościeradowa. Językiem nauczania był język polski, placówka podlegała Okręgowi Szkolnemu w Lublinie oraz inspektorowi powiatowemu. Z tego okresu nie zachowały się żadne dokumenty szkolne, prawdopodobnie wszystkie zostały zniszczone w roku 1944. Wybuch wojny zdezorganizował pracę szkoły. Zajęcia lekcyjne rozpoczęły się dopiero w listopadzie 1939 roku. Niemcy nie zabraniali dzieciom chodzić do szkoły, ale narzucili swoje programy nauczania, które ograniczały naukę języka polskiego do zasad gramatyki i ortografii, a matematykę do opanowania czterech podstawowych działań. Nie wolno było nauczać historii Polski
i geografii. Obok języka polskiego i matematyki w skład przedmiotów nauczania wchodziła religia, nauka o przyrodzie, rysunki i zajęcia praktyczne, śpiew i ćwiczenia cielesne. Młodsze dzieci uczyły się z elementarza, starsze ze „Steru". Lekturę szkolną stanowiły książki o tematyce przyrodniczej bądź bajki. Zabroniono nauki o literaturze.  Przez okres okupacji kierownikiem szkoły był Marian Kwiatek, pozostali nauczyciele to: Bronisława Kwiatek, Apolonia Skrzypek, Irena Baraniecka, Sabina Łomnicka, Roman Łomnicki i Janina Ruchaj-Szczepaniak. W tym okresie, szczególnie późną jesienią i zimą, bardzo dużo dzieci nie chodziło do szkoły z powodu braku obuwia i ciepłej odzieży. To powodowało słabą frekwencję i było przyczyną niepromowań uczniów do następnych klas. Dużo dzieci w ogóle nie chodziło do szkoły, gdyż rodzice bali się o ich bezpieczeństwo. Miejscowi nauczyciele prowadzili tajne nauczanie „zakazanych" przedmiotów. W tym celu spotykali się w domach różnych gospodarzy z grupkami dzieci. Nauczanie odbywało się nieregularnie i trwało 8-9 miesięcy w okresie zimy 1940-41 roku. Kontakty pedagogów w związku z prowadzonym tajnym nauczaniem miały miejsce nad rzeką Wólce Gościeradowskiej.

Szkoła powojenna ( po roku 1945)

Po wojnie 1945 roku, jesienią, rozpoczęła się nauka w szkole. Uczniowie w poszczególnych klasach stanowili bardzo zróżnicowane, pod względem wiekowym, grupy. Dla wielu z nich wojna była kilkuletnią przerwą w nauce. W celu uporządkowania procesu dydaktycznego nauczyciele nawet
w trakcie roku szkolnego przenosili uczniów do oddziału wyższego, jeżeli spełniali oni odpowiednie wymagania. Naprzeciwko szkoły, w mieszkaniu będącym obecnie własnością byłej nauczycielki Marii Ostrowskiej, funkcjonował Ośrodek Zdrowia z jednym lekarzem, dentystą i dwoma pielęgniarkami. Wszystkie dzieci objęte były opieką medyczną, odbywały się obowiązkowe szczepienia ochronne.

Warunki nauczania były trudne: brakowało centralnego ogrzewania, wody bieżącej i kanalizacji. Każda sala lekcyjna wyposażona była w drewniane ławki szkolne, stół i krzesło dla nauczyciela. Kącik higieniczny składał się z umywalki, w której była miednica, mydło w mydelniczce i ręcznik. Obok stało wiadro z wodą, którą woźna przynosiła ze studni. Ubikacje znajdowały się na zewnątrz. Kierownikiem powojennej szkoły podstawowej był Józef Fila. W skład grona pedagogicznego wchodzili: Janina Szczepanik, Bronisława Kwiatek, Roman Łomnicki, Aniela Barcikowska, Helena Fila, Maria Ostrowska, Czesława Gwizdal, Stanisław Gwizdal, Krystyna Kuśmierz, Maria Pęzioł, Faustyna Drapała-Łacek, Anna Wrzołek. W charakterze woźnego pracował Tadeusz Iwan, do którego należało przynoszenie opału i palenie w piecach węglowych oraz porządkowanie boiska szkolnego. Sprzątaczką w szkole była wtedy Janina Filipczak - codziennie zamiatała wszystkie sale i korytarze, a raz w tygodniu myła podłogi.

Fot. Pani Wanda Mozgawa z wychowankami

Budowa Szkoły Tysiąclecia - 1960-1966

     Po II wojnie światowej budynek szkoły był zniszczony, ściany zagrzybione, w okresie zimy uczniowie siedzieli w klasach ubrani w palta, gdyż sale ogrzewane były jedynie piecami kaflowymi. Te trudne warunki lokalowe i sanitarne spowodowały, że podjęto decyzję o budowie nowej szkoły. Propagowane przez władze centralne hasło: „1000 SZKÓŁ NA TYSIĄCLECIE" stwarzało możliwość realizacji zamierzenia. W roku 1960 powołano Komitet Budowy Szkoły w składzie: Teodozja Dymara - przewodnicząca, Józef Fila - kierownik szkoły, ks. Feliks Kardas Zenobia Cmoluch, Celina Adamczyk, Teofil Mochol, Józef Berdys, Jerzy Stryjecki, Jan Krajewski, Daniela Mochol, Czesław Jackowski, Franciszek Kowalczyk, Stanisława Rutkowska. Komitet Budowy Szkoły skupiał przedstawicieli różnych instytucji działających na terenie Gościeradowa, a jego zadaniem było gromadzeniem funduszy na budowę szkoły, jako wkładu społeczeństwa. Pieniądze ze składek od mieszkańców, zebrane przez Komitet, przeznaczone zostały w okresie późniejszym na wybudowanie garażu na  autobus szkolny, dowożący dzieci do Zbiorczej Szkoły Gminnej. Jesienią 1963 roku rozpoczęto budowę nowej szkoły, którą usytuowano obok dzisiejszego stadionu. Właścicielami działek na których wybudowano szkołę byli: Państwowy Ośrodek Maszynowy w Gościeradowie i Prewentorium Przeciwgruźlicze w Gościeradowie. Obie wymienione instytucje doszły do porozumienia i przekazały działkę na własność szkole. Dużym zaangażowaniem  przy budowie szkoły wykazał się ówczesny Przewodniczący Gromadzkiej Rady Narodowej - Wiktor Dymara oraz Sekretarz Biura Gromadzkiej Rady Narodowej - Zygmunt Mozgawa. W 1964 roku dokonano uroczystego wmurowania kamienia węgielnego (aktu erekcyjnego) w południowo-wschodnim narożu lewego skrzydła budynku.

Fot. Wmurowanie aktu erekcyjnego - rok 1964

 Budowa i przygotowanie szkoły do użyteczności trwało do stycznia 1966 roku. 2 lutego 1966 roku, po feriach zimowych, rozpoczęto naukę w nowej szkole. W budynku było 15 sal lekcyjnych, pokój nauczycielski, kancelaria, świetlica, stołówka oraz sala gimnastyczna. Oficjalne otwarcie nowej Szkoły Podstawowej w Gościeradowie odbyło się 20 maja 1966 roku. W uroczystości tej brali udział przedstawiciele wojewódzkich, powiatowych i gminnych władz politycznych. Dla dzieci, nauczycieli i społeczeństwa dzień ten stał się świętem. Szkole „Tysiąclatce" nadano numer 1080 oraz imię generała Karola Świerczewskiego - Waltera. Wmurowano wtedy tablicę pamiątkową i posadzono drzewko - dąb. W chwili przejścia ze starej do nowej szkoły było 384 uczniów. Funkcję kierownika nadal sprawował Józef Fila, do grona pedagogicznego należeli: Helena Fila, Bronisława Kwiatek, Janina Szczepanik, Wanda Mozgawa, Czesława Gwizdal, Stanisław Gwizdal, Maria Pęzioł, Krystyna Kuśmierz, Maria Ostrowska, Alina Kołodziej, Stanisława Lebioda, Alicja Kawczyńska, Teresa Gajewska, Waldemar Kozak i Zbigniew Wielgus.

Lata 1970-1999

W 1973 roku zostały utworzone zbiorcze szkoły gminne. Taką szkołą stała się również „Tysiąclatka” w Gościeradowie. W roku szkolnym 1978/79 uczęszczały do niej dzieci miejscowe oraz dowożone z pobliskich wiosek: Marynopola i Salomina. Grono pedagogiczne liczyło 21 nauczycieli, zatrudnionych było 4 pracowników administracyjnych i 11 obsługowych. Funkcję gminnego dyrektora szkoły pełnił wówczas Edward Wołoszyn, a jego zastępcą był Józef Fila.
Dzieci uczono w 15 oddziałach klasowych (od I do VIII klasy). Aktywną działalność prowadziło 8 organizacji szkolnych, w tym Samorząd Uczniowski i Drużyna Harcerska. Zbiorcze szkoły gminne zawiesiły swoja działalność w roku szkolnym 1984/85, od tej pory dzieci z okolicznych wiosek uczęszczały do ośmioklasowych szkół w swoich miejscowościach, gdzie nauka odbywała się w klasach łączonych.

Od 1 września 1984 r. nadzór nad szkołami pełnił Inspektor Oświaty i Wychowania w Gościeradowie – Edward Wołoszyn, stanowisko zastępcy inspektora objęła Stanisława Lebioda. W kolejnych latach placówką kierowali: Anna Kamyk, Stanisława Lebioda, Zofia Myszka, Jan Filipczak, Jolanta Czajka.

Współczesna szkoła po reformie edukacji

     Rok 1999 to okres przełomowy - wprowadzona zostaje w życie reforma edukacji. Szkoła
w Gościeradowie staje się sześcioklasową Publiczną Szkołą Podstawową. Wszyscy uczniowie na zakończenie edukacji w drugim etapie kształcenia piszą test - sprawdzian po VI klasie szkoły podstawowej, przygotowany przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną w Krakowie. Naukę kontynuują w gimnazjach. W roku 2000 do budynku szkoły przeniesione zostaje przedszkole, od tego momentu placówka nosi nazwę „Publiczny Zespół Szkoły i Przedszkola w Gościeradowie". Obecnie funkcję dyrektora pełni Anna Drwal, zastępcą jest Beata Sajecka, grono pedagogiczne liczy 30 osób, do szkoły uczęszcza 320 uczniów. Dobrze układa się współpraca z organem prowadzącym - Gminą Gościeradów i nadzorującym - Kuratorium Oświaty w Lublinie.

Beata Sajecka

Mariusz Szczepanik

Artykuł opracowano na podstawie: Kroniki Szkolnej Szkoły Powszechnej w Gościeradowie  z lat 1919 - 1937,
Księgi Protokołów z lat 1925 - 1929. Autorzy dziękują za pomoc: Pani Helenie Hrodyńskiej, Panu Józefowi Fili.

Lata 2006 – 2014

 W roku 2006 miało miejsce przełomowe wydarzenie – uchwałą Rady Gminy Gościeradów nadano placówce imię Jana Pawła II w 40 rocznicę powstania budynku szkoły. Od tego momentu przedszkole i szkoła tworzą Zespół Placówek Oświatowych im. Jana Pawła II w Gościeradowie.

Społeczność szkolna, dumna z patrona, jakim jest Wielki Polak – Jan Paweł II, aktywnie działa w Rodzinie Szkół im. Jana Pawła II Diecezji Sandomierskiej, uczestnicząc w pielgrzymkach, spotkaniach, konkursach i turniejach sportowych poświęconych papieżowi.

W trosce o zdrowie wychowanków nauczyciele realizują programy ekologiczno – zdrowotne, szkoła należy do Sieci Szkół Promujących Zdrowie.Prężnie rozwija się sport szkolny, uczniowie chętnie uczestniczą w zajęciach SKS, biorąc udział w ogólnopolskich konkursach. Efektem tych działań są certyfikaty Ministerstwa Edukacji Narodowej: „Szkoła w Ruchu” i „WF z Klasą”.

W placówce dodatkowo zatrudniony jest pedagog i logopeda, dzięki temu dzieci mają możliwość korzystania z zajęć specjalistycznych i pomocy pedagogiczno-psychologicznej. W 2012 roku szkoła została rozbudowana, wymieniono również dach budynku. Przybyło 6 łazienek, 2 szatnie, czytelnia i świetlico-jadalnia, archiwum, 3 sale lekcyjne i 5 sal specjalistycznych. Klasopracownie zostały wyposażone w nowoczesne pomoce naukowe, min. tablicę interaktywną. W oddziałach przedszkolnych dzieci korzystają z bogatej bazy dydaktycznej.

Zarówno w szkole jak i w przedszkolu nauczyciele prowadzą różnorodne zajęcia dodatkowe rozwijające zainteresowania uczniów, jak również zajęcia wyrównujące braki edukacyjne.

Dzieci dojeżdżające oraz dzieci rodziców pracujących korzystają ze świetlicy szkolnej w godzinach od 7.00 do 15.30.

W roku szkolnym 2014/2015 do placówki uczęszcza 304 dzieci: 102 do oddziałów  przedszkolnych, 202 do klas I-VI. Grono Pedagogiczne liczy 31 nauczycieli (24 w pełnym wymiarze, 7 w niepełnym), zatrudnionych jest 12 pracowników administracyjno-obsługowych.

Bardzo dobrze układa się współpraca z instytucjami, szczególnie z Nadleśnictwem Gościeradów, Gminną Biblioteką Publiczną, Gminnym Ośrodkiem Kultury w Gościeradowie, Domem Pomocy Społecznej w Gościeradowie oraz z firmą ERKADO.

Wzbogacając tradycję i ceremoniał szkoły, 22 października 2014 roku zorganizowana zostanie uroczystość poświęcenia i nadania sztandaru Zespołowi Placówek Oświatowych im. Jana Pawła II w Gościeradowie.

Anna Drwal

Beata Sajecka

Artykuł zamieścił Tomasz Pęzioł